Bezoeken
Monument Schaduwcorrectie
Monument Schaduwcorrectie mei 1995
Locatie
De hoek van de Nelson Mandeladreef en de Piet Smitstraat in Enkhuizen
onthulling
4 mei 1995
kunstenaar
Joep Neefjes
Het monument ‘Schaduwcorrectie mei 1995’ op de hoek Nelson Mandeladreef en de Piet Smitstraat te Enkhuizen is gemaakt door kunstenaar Joep Neefjes en onthuld op 4 mei 1995.Dit monument is een herinnering voor de inwoners van Enkhuizen aan de Tweede Wereldoorlog. Een plek, die voor het verzet én de bevrijding is en over heden én toekomst gaat.Op deze herdenkingsplaats is een zuil geplaatst ter nagedachtenis aan zestien moedige Enkhuizer verzetsstrijders. Aan zeven van de zestien is een straatnaam ontleend. Op het voetstuk van het monument zijn de initialen en geboorte- en overlijdensdata van de verzetsstrijders aangebracht. Op aandringen van een medeverzetsstrijder zijn in 2008 op de sokkel van het monument de initialen van Cornelis Schuijt bijgeschreven en op 25-2-2017 is in aanwezigheid van vele familieleden en genodigden een ceremonie gehouden in verband met het toevoegen van acht nieuwe initialen van verzetsstrijders aan het monument. Met het toevoegen van acht initialen willen we ook deze onbekende verzetshelden eren.Jaarlijks wordt op 4 mei om 16.00 uur een herdenkingsceremonie gehouden. Basisschoolleerlingen uit groep 7/8 werken mee met o.a gedichten en muziek. Burgemeester en wethouders, Oranjevereniging ‘Juliana’ en ‘Stichting 4 en 5 mei anti-discriminatie-comité Enkhuizen zijn hierbij aanwezig.
De plek

Het herdenkingsmonument kan gezien worden als een plek. Door de aanwezige vormen is deze plek een soort van ‘archeologische vindplaats’ die voor de toekomst behouden moet worden. Vanaf de straat loopt een schelpenpad om de plek heen: het krakend geluid onder de voeten stemt tot nadenken. Deze plek is ontstaan door mensenhanden, vijftig jaar na de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog in 1945.

Driehoek

Het grondvlak van de plek heeft de vorm van een trapezium en is een afgesneden driehoek. In de Tweede Wereldoorlog werd de driehoek gebruikt om personen te bestempelen als zijnde ongewenst. Zo kregen de Joden een ster opgespeld die bestond uit twee over elkaar liggende driehoeken, de zogeheten ‘davidster’.

Schaduwcorrectie mei 1995

In mei, rondom het middaguur, valt de schaduw van de pilaar over de witte straat in het grondvlak. Schaduwcorrectie kan beschouwd worden als correctie op de schaduwzijde van het menselijk bestaan:
• het voorkomen van leed en strijd tegen onrecht
• tegen fascisme en discriminatie
• tegen fysieke en geestelijke armoede

Pilaar

De pilaar, een Ionische zuil, is van gietijzer waarvan de huid uit roest bestaat en als een natuurlijke bescherming dient. Associaties die bij een pilaar opkomen: echo-aarden-bron-toekomst-tijd-houvast-schoonheid-baken-verbinding-wijsgeer ode-bouwsteen-cultuur-beginpunt-oudheid-richting-herinnering-actief-kracht bewijs-wankel evenwicht-lichaam-beschaving-ervaring-overblijfsel-ondersteuning.

De Sokkel

De sokkel is van graniet en ongepolijst waardoor de kleur, althans bij droog weer, grijs- rozebruin is. Als het regent worden de kleurschakeringen van het graniet veel intenser. De pilaar laat roestsporen achter op de sokkel: in de loop der tijd vergroeien deze met elkaar. In de sokkel staan naast de initialen, geboorte- en sterfjaar van zeven Enkhuizer verzets-strijders uit de Tweede Wereldoorlog. In de directe omgeving van deze plek zijn straten naar hen vernoemd. De initialen en jaartallen vormen als het ware een code en staan voor alle vrouwen, mannen en kinderen die in het verleden, heden en toekomst vrede en vrijheid nastreefden, nastreven en zullen nastreven.

1877 HFF 1953
Hessel Franciscus Fluitman
1879 JH 1954
Jan Hommes
1918 AK 1944
Anton Kranenburg
1888 PR 1957
Piet Rodenburg
1921 PS 1945
Piet Smit
1912 GCS 1945
Gerrit Cornelis Stapel
1922 DEW 1944
Dirk Eliza Wierenga
1915 CS 1984
Cees Schuyt
1893 JL 1968
Jan Lenters
1921 AG 1974
Adriaan Groot
1910 SDS 1974
Sietse Dirk Sietses
1912 JR 1991
Jan Reitsma
1921 SK 2002
Sam Keesman
1918 AF 2007
Adriaan Fluitman
1921 AB 2009
Annie Broeksma
1923 HAS 2013
Heenke Antje Selst

Op aandringen van collega-verzetsstrijders zijn in 2008 de initialen van Cornelis Schuijt (ook wel Schuyt) met zijn geboorte- en overlijdensdatum, naast die van de andere verzetsstrijders, op de sokkel van het monument bijgeschreven.

‘Deze Enkhuizer is weliswaar niet direct omgekomen in de oorlog, maar heeft als LO-leider een belangrijke rol gespeeld in het Westfriese verzet. Door zijn gevangenneming en de ontberingen die hij daarna onderging, moet ook hij een rechtstreeks slachtoffer van zijn verzetswerk worden genoemd.’

Nieuwe initialen

Op 25-2-2017 zijn acht nieuwe initialen van verzetsstrijders aan het monument toegevoegd. Met het toevoegen van acht initialen willen we ook deze onbekende verzetshelden eren.In aanwezigheid van vele familieleden en genodigden is een ceremonie gehouden in verband met het toevoegen van acht initialen op 'Schaduwcorrectie mei 1995' op initiatief van stichting '4 en 5 mei anti-discriminatie comité Enkhuizen' in samenwerking met gemeente Enkhuizen. Een tweede deel van de ceremonie heeft plaatsgevonden in het Wapen van Enkhuizen.

Schuilplaats

Het open huisje symboliseert de schuilplaats die ieder mens nodig heeft. Als het regent kan er letterlijk in geschuild worden. Aan de binnenzijde van het afdak zijn teksten aangebracht: van de dag eens - verwijzend naar het verleden, en van de dag ooit - verwijzend naar de toekomst. Onder het afdak sta je hier tussenin.

Foto: Annemarie Wolkers